Ağız ve Diş Sağlığı
Dişleri Fırçalama
Diş ve dişeti hastalıklarının başlıca sorumlusu, plak tabakasında bulunan mikroorganizmalardır. Dental plağı uzaklaştırmanın en etkili yolu, diş fırçası ve diğer yardımcı araçlar (diş ipi, diş arası fırçası vb.) kullanılarak ve günde en az 2 kere yapılan mekanik temizliktir.
Doğru Diş Fırçalamanın Önemli Noktalarını Şöyle Sıralayabiliriz:
• Sabah kahvaltıdan sonra ve gece yatmadan önce günde 2 defa
• Uygun fırça ve florlu diş macunu ile
• Dişlerin tüm yüzeyleri temizlenecek şekilde
• Minimum 3-4 dakika
Türkiye’de kişi başına düşen yıllık diş fırçası tüketimi, son 5 yıl içinde artış gösterse de yıllık diş fırçası tüketimi halen 1 adetin altındadır. Diş fırçalamanın yaygınlaşması ve gereken özenin gösterilmesi, sağlık açısından yararlıdır. Diş fırçalarının en geç 3 ayda bir yenisiyle değiştirilmesi gereklidir. Fırça aşınmasıyla birlikte diş eti dokularına zarar verebilir. Ayrıca 3 ay kullanılmış bir diş fırçası plak kaldırmada, yeni fırçadan daha az etkindir. Diğer bir nedeni ise, fırçanın kullanılmasıyla birlikte fırça üzerinde birçok bakteri, mantar, virüs gibi mikroorganizmaların yerleşmeye başlamasıdır. Bu nedenle özellikle tonsilit, farenjit, soğuk algınlığı gibi üst solunum yolu enfeksiyonları sonrası yeniden enfeksiyona neden olmaması için diş fırçasının değiştirilmesi önerilmektedir.
ÖNEMLİ
Dişleriniz kanıyorsa, fırçalamaya ara vermeyin. Diş eti hastalığının ilk aşaması olabilir ve doğru ağız bakımı ile diş eti hastalığını önleyebilirsiniz. Dişetleriniz iki haftadan uzun süredir kanıyorsa, mutlaka bir diş hekimine görünün.
Çocuklarda Ağız Bakımı Ne Zaman Başlamalı?
• İlk dişlerin sürmesini (6 -12 ay bebeklik) takiben dişlerin temizliğine başlanmalıdır.
• 7-8 yaş dönemine kadar çocuğun ağız bakımı bir yetişkin tarafından yapılmalıdır.
• 1,5-2 yaşından önce bebeğin ağız ve diş sağlığında yutma riskinden dolayı diş macunu kullanılmamalıdır.
• Çocuk diş fırçaları, parmak fırçalar veya temiz bir gazlı bez yardımı ile diş yüzeyleri tamamen temizlenmelidir.
• Çocukluk dönemi çürüklerinin birincil sebebi gece beslenmesidir. Çocuklar uyku sırasında ağzında biberonla uyumamalı, gece beslendikten sonra yeniden uyumadan önce mutlaka dişleri temizlenmelidir.
• 2 yaşından sonra biberon ve emzik kullanımı sonlandırılmalıdır.
• Bebeğin doğumundan itibaren anne babanın yapabileceği en önemli şey, kendi ağız ve diş sağlıklarına özen göstermeleridir. Özellikle anneden bebeğe çürük yapıcı bakterilerin geçişi kanıtlanmıştır. Bu, annenin bebeğini ağızdan öpmesi veya aynı kasığı, bardağı kullanmasıyla olabilir.
Ağız ve Diş Sağlığında Beslenmenin Önemi
• Sağlıklı beslenen bireylern ağız ve diş sağlıklarının daha da iyi olacağı kesindir.
• A, C, D vitaminleri ve kalsiyum, fosfor, flor mineralleri yeterli alınmalıdır.
• Sürekli yumuşak besinlerle beslenmekten kaçınılmalıdır. Elma, armut, kereviz, havuç, karnabahar gibi meyve ve sebzeler içerdikleri doğal lifler sayesinde diş temizliğine yardımcı olur.
• Şekerli besinlerden mümkün olduğunca uzak durulmalı. Çürük yapan bakterilerin besin kaynağını şekerlerin oluşturduğu unutulmamalıdır.
• İçeriğinde şeker bulunan gıdalar tüketildikten sonra ağız ve diş sağlığının sağlanması ve muhtemel çürükleri engellemek için ağız su yardımı ile güzel bir şekilde çalkalanmalıdır.
• Asitli içecekler diş minesinde aşınmaya ve pH’ı düşürerek çürüklere sebep olurlar. Bunların tüketiminin en aza indirilmesi hatta tüketilmemesi diş sağlığı açısından faydalı olacaktır.
• Çok soğuk ve çok sıcak yiyecek ve içeceklerden kaçınılmalıdır. Ani ısı değişimleri mine dokusunda çatlaklara ve diş hassasiyetine neden olur.
• Fındık, ceviz gibi kabuklu yiyecekler dişlerle kırılmaya çalışılmamalıdır.
• Sakız çiğneme, ağza kalem ve parmak sokma, tırnak yeme, dudak, parmak, yanak ısırma dişler için zararlı alışkanlıklardır.
Rutin Diş Hekimi Kontrollerinde Yapılan İşlemler
Diş çürüğünün oluşumu aylar sürer. Diş hekimine gitmek için dişlerin ağrıması beklenmemelidir. 6 ayda 1 kez mutlaka diş hekimine gidilmelidir. Böylece diş çürüğü oluşmadan önlenmesi için koruyucu tedaviler yapılabilir.