Akciğer Kanserinde Farkındalık
Tütün sarma makinesinin keşfinden sonra tütün ürünlerinin tüketimi giderek artış göstermiş ve sigara içme alışkanlığındaki artışa paralel olarak akciğer kanseri sıklığı da giderek artmıştır. Dünyadaki en sık kanser türü olan akciğer kanseri yılda 2 milyon yeni vaka ile tüm yeni saptanan kanserlerin yaklaşık %13’ünü oluşturmaktadır. Kansere bağlı ölümlerin en sık nedeni olup, tüm kanser ölümlerinin kabaca 1/5 ‘inden sorumludur. Bu sayı her yıl meme, kolon ve prostat kanserinden dolayı kaybedilen hasta sayısı toplamından daha yüksektir.
Akciğer kanseri önlenebilir bir hastalıktır. Akciğer kanserlerinin en önemli nedeni tütün ve tütün ürünlerinin kullanımıdır. Hastalıktan korunmada en önemli faktör sigaraya başlamanın önlenmesi ve içenlerde acilen bıraktırılmasıdır.
Akciğerlerimiz dışarıya açılan bir organdır ve dış ortam havasını kullanır. Bu nedenle nefes ile alınan havadaki her türlü madde sağlığımızı etkileyebilir.
Risk Faktörleri
• Sigara
• Asbest
• Radon Gazı
• Uranyum, berilyum, vinil klorid, nikel kromat, kömür ürünleri ,hardal gazı, klormetil eterler, petrol ürünleri gibi kimyasallar
• Akciğer kanseri aile öyküsünün olması
• Yüksek düzeyde hava kirliliği
• İçilen suyun yüksek oranda arsenik içermesi
• Akciğerlere radyasyon tedavisi uygulanması
• Akciğerlerde bazı hastalıklar sonrasında kalan yara izi
Belirtileri
Tümörün Kendisinin ve Göğüs İçi Yayılımına Bağlı Olanlar;
• Öksürük
• Göğüs omuz ve sırt ağrısı
• Balgam miktar ve renginde değişme
• Kanlı balgam ve kan tükürme
• Ses kısıklığı
• Nefes darlığı
• Yutma bozuklukları
• Boyun ve yüzde şişlik
• Hışıltılı solunum
• Göz kapağında düşme
• Tekrarlayan bronşit ve zatürre atakları
Akciğer Kanseri Göğüs Kafesi Dışına Yayılmışsa;
• Baş ağrısı
• Bulantı ve kusma
• Cilt altı şişlikler
• Baygınlık, denge bozukluğu, hafıza kaybı
• Kemik ve eklem ağrıları ,kemik kırıkları
• Genel halsizlik
• İştah kaybı, açıklanamayan kilo kaybı
• Kanama ve pıhtılaşma bozuklukları
• Kas erimesi
Tarama kanser ile herhangi bir belirti yokken kişide kanser olup olmadığının araştırılmasıdır. Bu çalışma kanserin erken dönemlerde yakalanmasına ve tedavisinin yapılmasına olanak sağlar. Akciğer grafileri tümörlerin küçük ve kür edilebilir bir evrede saptamak için yeterli ve güvenilir değildir. Meme kanseri için Mammografi, kolon kanseri için kolonoskopi tarama için birer örnektir. Günümüzde akciğer kanseri için tarama testi düşük doz bilgisayarlı tomografidir(DDBT). Bu tarama yöntemi ağır sigara içme öyküsü olup (30 paket yılı veya daha fazla),halen içmeye devam eden veya son 15 yıl içerisinde bırakmış, 55-74 arası kişilerde önerilmektedir. Bu tarama testi ile akciğer kanseri ölüm oranı akciğer grafisi ile takip edilenlere göre %25 azalmıştır. Ülkemiz şartlarında DDBT ile tarama yapılması, gereksiz takip ve cerrahi işlem yapılmasına, maliyet artışlarına ve hastalarda yoğun bir endişe artmasına sebep vermeyecek derecede dikkatli olunmasını gerektirmektedir.