Diyabet ve Kadın
Tip 2 diyabetli kadınlar diğer kadınlardan yaklaşık 10 kat daha fazla koroner arter hastalığı riskine sahiptir. Bu nedenle dünya genelindeki kadın ölümlerinin en sık 9. nedeni şeker hastalığıdır ve her yıl 2.1 milyon kadının ölümünden diyabet yani şeker hastalığı sorumludur. Hamile kalan tip 1 diyabetli kadınlar daha gebe kalmadan önce kan şeker ayarını düzgün yapmazlarsa ve gebeliğin özellikle ilk 3 ayında yani bebeğin organlarının oluştuğu dönemde anne karnındaki bebek yüksek şekere (glikoz) maruz kalırsa sakat bebek düşük riski söz konusudur.
Ayrıca her 7 gebelikten 1’inde gebelik sırasında ortaya çıkan diyabet (gebelik diyabeti/gestasyonel diyabet) vardır. Dünya Diyabet Federasyonu (IDF) canlı doğumların yüzde 16.2’sinin yani yaklaşık 20.9 milyon kadının gebelikleri sırasında çeşitli derecede yüksek kan şeker düzeyine (hiperglisemiye) maruz kaldığını tahmin etmektedir. Bu durum bebek sağlığını olduğu kadar anne sağlığını da etkilemektedir. Çünkü gebelik diyabeti hikâyesi olan kadınların yaklaşık yarısında (yüzde 50) doğumdan sonraki 5 yıl içerisinde tip 2 diyabet gelişmektedir.
Gebelik sırasında hiperglisemi oluşan kadınların yarısı 30 yaş altındadır ve bu kadınların büyük çoğunluğu sağlıklı gebelik takibinin sıklıkla sınırlı olduğu düşük-orta gelir grubundaki ülkelerdeki kadınlardan oluşur. Bu nedenle tüm gebe kadınlar sağlıklı gebelik ve sağlıklı bebek için takip edilmelidirler.
Ne Yapmalıyız?
• Tüm kadınlar ve genç kızlar sağlık için fizik aktivite yapmalıdırlar.
• Tip 2 diyabet önleme stratejileri hem gebelik öncesi hem de gebelik sırasında anne, bebek ve erken çocukluk dönemine odaklanmalıdır. • Genç kadınlarda gebelik sırasında doğum öncesi muayeneler, diyabet ve gebelik diyabetinin erkenden tanınması için teşvik edilmelidir.
• Sağlık sistemleri kadınların özgün ve öncelikli durumlarına dikkat etmelidirler. Diyabetli tüm kadınlar etkin diyabet kontrolü için diyabet ilaçlarına ve bakım teknolojilerine ulaşabilmelidirler. Ayrıca diyabetli tüm kadınlar gebelik sırasındaki riski azaltmak için gebelik öncesi planlama hizmetlerine ulaşabilmelidir.
Kadınlar ve genç kızlar sağlıklı yaşam tarzı değişikliğinin benimsenmesi ve gelecek nesillerin daha sağlıklı olması için anahtar kişilerdir. Tip 2 diyabet olgularının yüzde 70’i sağlıklı yaşam tarzıyla önlenebilir durumdadır. Yine bilindiği gibi yetişkin dönemdeki erken yaş ölümlerinin yüzde 70’i ergenlik (adölesan) döneminde başlayan kötü davranışlardan dolayıdır. Kadınların önemi burada da karşımız çıkmaktadır.
Yapılan araştırmalar kadınların anne olarak çocuklarının ve diğer aile bireylerinin uzun dönemli sağlıklı beslenme ve fizik aktivite gibi sağlıklı yaşam tarzının benimsenmesinde en büyük etkiye sahip kişiler olduğunu göstermiştir. Yine kadınlara aile bütçesi üzerinde daha fazla söz hakkı sağlandığında, harcamalarda çocuk sağlığı ve eğitimi üzerine daha fazla pay ayırdığı anlaşılmıştır.
Kadınlar ev halkı beslenmesinin ve hayat tarzı alışkanlıklarının bekçileridir ve dolayısıyla ve hastalıkların önlenmesi için potansiyele sahiptirler. Kadınlar ve genç kızlar ailelerinin sağlığını korumak ve tip 2 diyabeti önlemek için eğitilmelidir. Özellikle gelişmekte olan ülkelerde, diyabeti önlemek için ergenlik çağındaki kızlarda fizik aktiviteyi teşvik öncelikli hedef olmalıdır. Son söz olarak; Sağlıklı nesiller için, dünyayı değiştirmek kadınlar için haydi kadınlar göreve!