HİPEK

Sıcak Kemoterapi (HIPEK) Nedir?  

Ameliyat ile kanserin yerleştiği bağırsak ve yayılım yaptığı karın zarı bölgelerinin çıkarılmasının ardından yaklaşık 43 derece sıcaklıktaki sıvının karın boşluğuna kemoterapik ilaçla birlikte verilmesine hipertermik intraperitoneal kemoterapi (HIPEK-HIPEC) denir. HIPEK tedavisi, ameliyatı karın boşluğunda ısıtılmış kemoterapi ile birleştirerek tüm kanser hücrelerini karın boşluğundan radikal biçimde uzaklaştırmaya çalışır. Bu tedavinin amacı uzun süreli sağ kalımı teşvik etmek ve hatta hastayı tedavi etmektir. İşlem genel anestezi altında yapılır ve tipik olarak 6 ila 9 saat sürer. Bununla birlikte, daha uzun prosedürler gerekli olabilir.

Kimler İçin Önerilir?

HIPEK, bazı hastalar için ömür boyu süren, hatta hayat kurtaran bir tedavi olabilir. Ne yazık ki, periton kanseri olan tüm hastalar HIPEK prosedüründen olumlu sonuç alamazlar. Her hasta için birçok faktör göz önünde bulundurulmalıdır. Bu faktörlerin bazıları aşağıda belirtilmiştir.

Periton Kanserlerin Kökeni

Mezotelyoma, psödomiksoma peritonlu hastalarda ve kolorektal bir tümörden türeyen periton kanseri olan hastalarda, HIPEK ile tedaviyi destekleyen iyi bilimsel ve klinik kanıtlar vardır. Gastrik veya yumurtalık kökenli periton kanseri olan hastalarda HIPEK‘ten olumlu bir etki beklenir, ancak bu yaklaşım halen araştırılmaktadır ve bu hastaların HIPEK ile tedavi edilmesi ideal olarak klinik çalışmalarda yapılmalıdır. Pankreas kanseri veya yüksek dereceli sarkom sebebiyle periton kanseri olan hastaları HIPEK ile tedavi etmek, halen yeterli bilimsel kanıtlarla desteklenmemektedir.

Hastalığın Kapsamı Periton kanseri endeksi, periton boşluğu boyunca periton kanseri oranını değerlendirmek için kullanılır. Genel olarak, PCI HIPEK sonra prognoz ile ilişkilidir. Daha yüksek PCI değerleri tipik olarak daha kötü bir prognoz ile ilişkilidir. Bu yaklaşım, kolorektal kanser gibi bazı hastalıklar için kabul edilebilir bir maksimum PCI tanımı ile sonuçlanmıştır. Belli bir eşiğin üstünde prosedürün sağ kalım açısından yararı, risklerinden ağır basmaz ve bu hastalarda HIPEK yapılmaz. Kolorektal kanser hastalarında maksimum PCI enstitüler arasında değişebilir. PCI ile ilgili farklı kurallar PMP gibi düşük dereceli maligniteler için geçerlidir. Bu hastalarda, çok yüksek bir PCI ile uzun süreli sağ kalım veya hatta bir tedavi elde edilebilir. Bu hastalarda, tümör nodüllerinin karnını temizleme yeteneği prognoz için başlangıçtaki PCI’den daha önemlidir.

Klinik Durum

Bir HIPEK prosedürü, invaziv, uzun ve karmaşık bir prosedür olarak kabul edilir. Hastalar bu tedavinin zorluğuna dayanmak, tedavi sonrası iyi sonuçlar almak ve tamamen iyileşme sansı yakalamak için klinik anlamda iyi durumda olmalıdır. Bazı hastaneler bu tedavi için üst yaş sınırı uygular (örneğin 65 veya 70 yas). Bununla birlikte, bazı çalışmalar “fizyolojik yaş” ın “takvim yaşı” ndan daha önemli olduğunu göstermiştir ve çeşitli hastaneler şimdi HIPEK prosedürünün sağlıklı bir şekilde 70 yasın üzerindeki hastalara güvenle uygulanabileceğini kanıtlamıştır.

Karın Dışındaki Kanser

HIPEK prosedürü karın bosluğu için bölgesel bir tedavi olarak düşünülmelidir. Bu nedenle, karın boşluğu dışındaki organlara (örneğin; Akciğerlere, beyne veya kemiklere) yayılmış olan kanser genellikle HIPEK prosedürü için uygun bir hedef olarak kabul edilmez. Kolorektal kanserden türemiş, sadece birkaç (üç veya daha az) tedavi edilebilir karaciğer metastazı mevcudiyeti için bir muafiyet yapılabilir. Çeşitli çalışmalar, bu gibi karaciğer metastazlarının HIPEK ve sınırlı periton kanseri için sistemik kemoterapi kombinasyonu ile tedavisinin uygulanabilir ve güvenli olduğunu göstermiştir. Ek olarak, bu yaklaşım tek başına kemoterapi ile karşılaştırıldığında uzun süreli sağ kalımla sonuçlanmıştır. Yukarıda belirtilen faktörlere ek olarak, bireysel bir hasta için birçok başka faktörün göz önüne alınması gerekebilir ve bu faktörler, mümkün olan en iyi tıbbi tedavi ile ilgili tavsiyeyi etkileyebilir. Ayrıca, HIPEK prosedürüne devam edilmesi için göstergeler, yerel uzmanlığa bağlı olarak ülkeler ve hatta bir ülkedeki hastaneler arasında değişebilir. İdeal olarak, periton kanseri olan bir hastaya, optimal tedavi stratejisini tanımlamak için periton kanseri hakkında özel bilgi sahibi, çok disiplinli bir uzmanlar ekibi tarafından danışmanlık verilmelidir. Tedavi stratejisi, seçilmiş hastalarda HIPEK içerebilir.

Uygulama Sonrası Süreç

HIPEK karmaşık ve invaziv bir prosedür olduğundan, ameliyat sonrası komplikasyonlar sıklıkla ortaya çıkmaktadır. Nispeten sık görülen komplikasyonlar arasında akciğerlerin veya idrar kesesinin enfeksiyonu, yara problemleri ve birkaç gün hatta haftalarca yemek yiyip içememek sayılabilir. Daha az sık ancak daha ciddi bir komplikasyon abdominal enfeksiyonlarla sonuçlanan bağırsak içeriğinin karın içine sızmasıdır. Sızıntıyı kontrol etmek için bu hastalarda ikinci bir prosedür gerekebilir.

Bazı hastalar HIPEK sırasında kullanılan kemoterapinin yan etkilerini yaşarlar, ancak bunlar çoğunlukla hafif ve sınırlayıcıdır. HIPEK kemoterapisinin bir sonucu olarak kayda değer saç dökülmesi çok nadirdir. Neyse ki, komplikasyonlarla karşılaşan hasta sayısı son birkaç on yılda giderek azalmaktadır. Çoğu hasta iki ila dört hafta boyunca hastanede kalır, ancak komplikasyonlar ortaya çıkarsa daha uzun kalırlar. Hastanede yatış sırasında, idrar kesesi, mide veya karın boşluğu içindeki kateterler gibi ameliyat sırasında takılan kateterler çıkarılır. Operasyonun karmaşıklığına rağmen, HIPEK prosedürünün simdi çok güvenli olduğu düşünülmektedir. Deneyimli HIPEK merkezlerinde tedaviden sonra oluşan komplikasyonlar sonucu ölüm olasılığı % 3’ten azdır. Bu oranlar, diğer yüksek riskli cerrahi prosedürlerle karşılaştırıldığında olumludur. Birkaç çalışmada, HIPEK işleminden sonra hastaların yaşadığı yaşam kalitesi araştırılmıştır. Bu çalışmalar, yaşam kalitesinin ameliyat sonrası yakın dönemde düştüğünü ve işlemin etkisi göz önüne alındığında bunun beklenildiğini göstermektedir. Bununla birlikte, tedaviden üç ay sonra, yaşam kalitesi çoğu hastada bazal seviyelere geri getirilir ve altı ay sonra ameliyat öncesi yasam kalitesinden bile iyi duruma gelebilir. Bu sonuçlara dayanarak, araştırmacılar yasam kalitesinin genel olarak HIPEK‘ten sonra korunduğu ve durumu mühim hastalarda bile iyileştirilebileceği sonucuna varmışlardır.

Tedavi Sonuçları

HIPEK prosedürü, bir hastayı tedavi etmek amacıyla gerçekleştirilmesine rağmen, peritoneal kanserin başarılı bir HIPEK prosedüründen sonra bile sıklıkla tekrarlayan agresif bir hastalık olduğu anlaşılmalıdır. Prognoz sonrası HIPEK, tanı sırasındaki hastalığın kökeni ve yaygınlığı, ameliyat sırasındaki tüm görünür kanseri ortadan kaldırma olasılığı ve hastanın durumu gibi birçok faktörden etkilenir. Kuskusuz tüm hastalar HIPEK prosedüründen sonra tedavi edilmezler ancak genel olarak konuşursak, HIPEK‘ten sonra hayatta kalma aylar yerine yıllar cinsinden ifade edilir. Seçilmiş hastalarda tedavi sağlanabilir. HIPEK‘ten sonraki sonuçları daha da iyileştirmek için tedavi eden doktor ek sistemik kemoterapi önerebilir. HIPEK prosedüründen dört ila altı hafta sonra tipik olarak başlatılan bu kemoterapi, infüzyon ve / veya haplarla uygulanır. Kemoterapinin amacı, karaciğer veya akciğerler gibi diğer organlara peritoneal nüksü ve metastatik yayılmayı önlemek veya geciktirmektir. Bu durumda kemoterapi için kullanılan tıbbi terim “destekliyici kemoterapi” dir. Kemoterapi, HIPEK‘ten sonraki her hasta için faydalı değildir ve kemoterapiyi sürdürme kararı, her hasta için göz önünde bulundurulması gereken birçok faktöre bağlıdır. Hastalar HIPEK‘ten yıllar sonra spesifik sorunlarla karşılaşabilir ve soruları olabilir . Bu nedenle periton kanseri ve HIPEK bilgisine sahip bir hekimin yakın takibi bu dönemde oldukça istenmektedir. HIPEK‘ten sonra sağ kalım yararı açısından hastalar arasında sonuçlar değişkenlik göstermektedir. Örneğin, sonuçlar periton kanserinin kökenine ve tanı sırasındaki hastalığın derecesine bağlıdır. Genel olarak, tümörün tamamen alınabildiği psödomiksoma peritonlu hastaların prognozu HIPEK‘ten sonra iyidir ve bu tür hastaların çoğu tedavi edilebilir. Tedavi, kolorektal kanserli hastalarda ve malign mezotelyoma hastalarında daha az sıklıkla sağlanır, ancak genel olarak konuşursak, bu hastalarda HIPEK‘ten sonra hayatta kalma , diğer tedavilerde olduğu gibi aylarca değil, yıllarca ifade edilir.

HIPEK

Bu görünmez tümör hücrelerini yok etmek için karın, operasyon sırasında yüksek dozda kemoterapi ile doldurulur. Mitomisin-C, oksaliplatin ve sisplatin gibi çeşitli kemoterapi türleri kullanılabilir. Bu kemoterapi, 41-42 santigrat dereceye kadar ısıtılır, çünkü ısının kemoterapinin etkinligini artıracağı düsünülmektedir. Bu ısıtma kemoterapiyi hastanın karnına kadar ısıtabilen ve dolaştırabilen özel bir cihazla saglanır. Dünyadaki çeşitli enstitülerdeki protokollere bağlı olarak, prosedürdeki bu adım 30 ila 90 dakika sürer. İşlemin bu kısmına “Hipertermik Intraperitoneal Kemoterapi” denir ya da kısaca: HIPEK. Bu adım işlemin tamamının sadece bir kısmı olmasına rağmen, HIPEK terimi şimdi tüm cerrahi işlemi tanımlamak için yaygın olarak kullanılmaktadır.

Yeniden Yapılandırma

HIPEK prosedüründen sonra, operasyon mümkün olduğunca bağırsakların devamlılığını geri alarak ilerler. Bununla birlikte, bazen geçici veya hatta kalıcı bir kolostomi gerekir. Çoğu hastada, mide, idrar kesesi veya karın boşluğu gibi çeşitli noktalara kateterler yerleştirilir. Bu kateterler, ameliyattan sonraki günlerde hastanın klinik durumuna göre çıkarılır.

HIPEK prosedürü genellikle uzun ve köklü bir prosedür olduğundan, çoğu hasta yaşamsal fonksiyonlarının yakından izlemeye yönelik, ameliyat sonrası yoğun bakım ünitesine kabul edilmektedir.