Çocuklarda Kalp Hastalıkları
Kardiyomiyopati
Kalp kası hastalığı, özellikle endokardiyal fibroelastoz, kalp kası hücrelerinin yerini kompat bir doku almasıdır. Lokalize olan olgularda, yaşam bir süre devam edebilir. Lezyon yaygınsa, kalp transplantasyonu tek tedavidir. Dilate kardiyomiyopati, kalp yetmezliği ile seyreder. Hipertrofik kardiyomiyopatilerde ritm bozuklukları ön plandadır.
Kardiyovasküler inflamatuvar hastalıkların başında “Kawasaki” ve “İnfetif Endokardit” gelmektedir. Kawasaki, 5 yaş altındaki çocuklarda görülür. Koroner arterleri tutan bir hastalık olduğundan erken tanı ve tedavi hayat kurtarıcıdır. İnfektif endokardit; stafilakok, pnömokok gibi adi bakterilerle oluşan ciddi, kronik ve sekel bırakabilen bir hastalıktır. Tedavi edilmekle beraber, beyin ve böbrekler gibi hayati organlara infekte pıhtı yayılımlarına neden olur.
Lupus, hipertiroidi, hipotiroidi, juvenil romatoid artrit, akut glomerulonefrit gibi sistemik hastalıklar ise kalp kası ve kapaklarında inflamasyona neden olurlar. Kalp tutuluşu, sistemik hastalığın tedaviyle gerileyip iyileşmesi ile bir paralellik gösterebilir.
Ritm Bozuklukları
“Disritmi”, sık görülen bir kalp hastalığıdır. Kalbin ileti sistemi ve tenbih oluşturan bölgelerin (jeneratör) hastalığıdır. İyi huylu disritmiler olduğu gibi kalp yetmezliğine, senkop ve hatta ani ölüme neden olan ritm bozuklukları da çocuklarda görülebilir. Sinüzal aritmi veya solunum aritmisi, genellikle iyi huyludur. %20 oranında normal çocuklarda görülebilir.
Paroksismal supraventriküler taşikardi, daha çok ergenlik çağında veya öncesinde, kız çocuklarında daha sık görülür. Kalp hızı, dakikada 300’dür. Çocuk, genellikle “Kalbim göğsümde çırpınıyor” diye durumu ifade eder. Bazı manevralarla çoğu zaman geçer. Komple kalp blokları ve atriyal fibrilasyon, ciddi ritim bozukluklarıdır. İlaçlarla tedavi edilemeyen olgularda, pace-maker (kalp pili) uygulanır. Son yıllarda kalbin elektrofizyolojik çalışmalarla, bozuk iletim sistemi “radiofrequency yöntemi” ile tedavi edilmektedir.
Kalp Yetmezliği
Doğuştan ve kazanılmış kalp hastalıklarında sık rastlanan bir tablodur. Bu konuda, etkili ilaçlar mevcuttur. Eğer temelde doğuştan bir defekt veya kazanılmış kalp hastalığı mevcut ise, tedavi edilir ve kalp yetersizliği giderilmiş olur.
Sistemik hipertansiyon, özellikle obez çocuklarda karşımıza çıkmaktadır. Obezite, aynı zamanda, gelecekte erişkin yaşlarda ortaya çıkacak olan metabolik sendrom ve koroner kalp hastalığına zemin hazırlamaktadır. Bütün kalp hastalıkların gelişmesinde, damar endoteli üzerine etkili olan aktif ve özellikle çocuklarda pasif sigara solunması ciddi bir tehlike oluşturmaktadır.
Çocuk yaşlarında görülen diğer önemli bir tablo ise, “Pulmoner Hipertansiyon”dur. Özelikle doğuştan kalp hastalıklarının, cerrahi tedavisi geç kalmış olgularda görülür (Sekonder PH). Pirimer PH, kalıtsal olarak 13-15 yaşlarda daha çok erkek çocuklarda görülür. İlerleyici bir tablodur. Kalp ve akciğer transplantasyonu, etkili olabilir.
Çocuklarda senkop (bayılma) ile seyreden “Adams-Stokes Sendromu” ve daha sık kalıtsal olarak görülen “uzun QT sendromu”, pace-maker implantasyonu ile tedavi edilmektedir.