Kolonoskopi
Kolonoskopi, kalın bağırsakların incelenmesi işlemidir. Bu inceleme, “kolonoskop” denilen ucu ışıklı, ince (10-12 mm çaplı), boru şeklinde fleksibl bir cihaz kullanılarak yapılmaktadır. “Fleksibl sigmoidoskopi” denilen işlemde kalın bağırsakların makata yakın olan son kısımları incelenirken, kolonoskopide tüm kalın bağırsaklar incelenir.
Kolonoskopi; karın ağrısı, kanlı dışkılama, kabızlık, ishal, bağırsak alışkanlığında düzensizlik, kansızlık (anemi), sindirim sistemi kanamaları, açıklanamayan kilo kaybı gibi durumlarda uygulanır. Ayrıca radyolojik incelemelerde kalın bağırsaklarla ilgili anormal bulguların saptanması durumunda da gerekli olabilir.
Kolonoskopi esnasında hastanın herhangi bir ağrı veya rahatsızlık duymaması için damar yoluyla bazı ilaçlar uygulanır. Bu işlem 20-30 dakika sürer. Kolonoskopik inceleme ile kalın bağırsağın tüm segmentleri, detaylı bir şekilde incelenir. Bazı özel durumlarda kalın bağırsakla ince bağırsağın birleşme yerinden geçilerek, ince bağırsakların son kısımlarının da incelenmesi mümkün olmaktadır. İşlem sırasında cihaz yardımıyla bağırsağın içine hava verilmekte ve böylelikle bağırsağın tüm kıvrımları görülebilir hale gelmektedir. Bu nedenle işlem sonrasında bir süre şişkinlik hissi oluşabilmektedir.
Kolonoskopik inceleme yapıldığında, kalın bağırsaklarda iltihabi bir rahatsızlık olup olmadığı, kanser varlığı, ileride kansere dönüşebilme riski taşıyan ve “polip” adı verilen lezyonların olup olmadığı anlaşılabilmektedir. Kalın bağırsaklarda bu şekilde anormal bulgular görülürse, görsel olarak tanı konulabileceği gibi bazı durumlarda histopatolojik tanı için biyopsi de alınabilir. Polip saptanması durumunda da bu polibin elektrokoter yardımıyla kesilerek çıkarılması ve böylece ileride gelişebilecek olan kalın bağırsak kanserinden kaçınılması söz konusu olmaktadır. Ayrıca kalın bağırsak kanamalarında kanayan lezyona müdahale de yapılabilmektedir. Kanama kontrolü için kanayan lezyon bölgesine ilaç enjeksiyonu, damarın elektrokoter yardımıyla yakılması ya da “endoklips” denilen özel aletler kullanılarak, yaranın kapatılması işlemleri uygulanabilmektedir.
Kolonoskopi işlemi sona erdikten sonra yaklaşık 1-1,5 saat süreyle dinlenme odasında istirahate alınarak gözlem altında tutulmaktadır. Damar yoluyla verilen ilacın etkisinin tamamen geçmesi, genellikle 4-5 saati bulmaktadır. Bu nedenle hastaların işlem sonrası endoskopi ünitesinden refakatçi eşliğinde ayrılması; dalgınlık, dikkat eksikliği, reflekslerde yavaşlama ve uyku hali olabileceğinden evinde dinlenmesi önerilir.