Mide Sağlığı Neden Önemlidir?
Sağlıklı beslenme, sağlıklı yaşam sürebilmenin temel kurallarından biridir. İnsanlar da diğer canlılar gibi dünyaya geldikleri ilk andan itibaren yaşamlarını sürdürebilmek ve büyüyebilmek için beslenmek zorundadır. “Beslenme” adı verilen bu yaşamsal olayda sindirim sistemi başrolü oynamaktadır. Sindirim sistemi, ağızdan anüse kadar olan uzunca bir yoldur. Ağız boşluğundaki dişler, tükürük bezleri ve dil, beslenmenin başladığı organlardır. Burada gıdaların sıcak– soğuk, acı–ekşi–tatlı–tuzlu gibi özellikleri tespit edilir ve vücuda alınıp alınmayacağı kararı verilir. Dolayısıyla ağız boşluğunda gıdalara ısıtma ya da soğutma işlemi uygulanarak, mideye gitmesine izin verilir. Tükürük salgısı içerisinde enzim ve antikor denilen bazı maddeler vardır. Bu maddeler sayesinde gıdalar tükürük salgısı ile mikroplardan arındırılmaya çalışılır. Katı ve büyük boyutlu gıdalar dişler yardımıyla parçalanır, tükürük yardımıyla ıslatılarak yumuşatılır, böylelikle yemek borusundan mideye gönderilmeye uygun hale getirilir. Ağza alınan gıdanın tadında, kokusunda bir gariplik varsa bunu geri çıkarmak kaydıyla vücuda girişine izin verilmemiş olunur. Gördüğünüz gibi ağız boşluğu, beslenme olayında hem hazırlayıcı, hem de kalite kontrol merkezi gibi çalışmaktadır. Ağızda birçok değerlendirmeye ve muameleye tabi tutulduktan sonra vücuda alınması uygun görülmüş olan gıda yemek borusu kanalıyla mideye ulaştırılır.
Sağlıklı bir mide için ağız sağlığının da iyi olması gerekmektedir. Midemiz, karın boşluğunda olup ince bağırsaklardan önce gelmektedir. Boş iken hacmi küçük olmasına rağmen gıdalarla doldukça yavaş yavaş genişleyebilen ve birkaç litre hacme ulaşabilen bir organdır. Aşırı sıcak ya da aşırı soğuk gıda alımı, gıdaları ağızda iyice çiğnemeden hızlı bir şeklide yemek yenilmesi, gerekenden fazla miktarda gıdayla midenin adeta tıka basa doldurulması, çok fazla acılı–baharatlı–ekşili gıdaların tüketilmesi mide sağlığını tehdit eden faktörlerdir. Yemek sonrası yatmak, öne doğru eğilerek mideyi sıkıştırmak, dar giysiler (korse–kemer–kuşak) ile mideyi baskı altına almak mide sağlığını olumsuz etkilemektedir. Bu nedenle akşam yemeklerini geç saate bırakmamalı, yatmadan önce 3 saat kadar midenin çalışmasına ve boşalmasına zaman tanımalıyız. Mide sağlığını tehdit eden diğer faktörler ise; kuvvetli ağrı kesici ilaçlar, aspirin türevi ilaçlar, kuvvetli antibiyotikler, alkol, sigara (tütün), asitli ve gazlı içeceklerdir. Tıp literatüründe 30 yılı aşkın süredir bilinen ancak halk arasında son yıllarda giderek daha bilinir hale gelmiş olan bir mikroorganizma (Mide bakterisi - Helikobakter Pilori) da mide sağlığını tehdit eden önemli faktörlerdendir.
Halk arasında sık karşılaşılan hatalı bir inanış ise ağrı kesici ilaçların, iğne şeklinde yapıldığında ya da makattan fitil şeklinde alındığında midenin bundan zarar görmeyeceğidir. Bu kısmen yanlış bir inanıştır. Çünkü ağrı kesici ilaç, vücuda alındığında (hangi yolla alınırsa alınsın) kana karışarak tüm vücuda dağılır. Mideye de kanla gelir ve mide duvarında yaptığı bazı değişikliklerle mideye zarar verir. Ancak ağız yoluyla alındığında tabletin midede erimesi sonrasında lokal olarak da mide duvarını etkilemesi, zarar vermesi mümkündür. Alkol, lokal toksik yolla, sigara ise içindeki bazı zararlı maddelerin (tıpkı ağrı kesici ilaçlarda olduğu gibi) mide duvarına kan dolaşımıyla gelerek zarar verebilir.
Stresin Mide Üzerindeki Etkisi
Stres, ortaya çıkardığı hormon ve mediatörler vasıtasıyla vücudumuzda çok fazla sorunlara sebep olabilecek bir durumdur. İlk akla gelenler; tansiyon yükselmesi, şeker yükselmesi, çarpıntı ve mide asit yapımının artmasıdır. Mide asit yapımının artması da mide duvar sağlığını olumsuz etkileyen bir durumdur. Bu nedenle uzun dönemli stres ve gerginliklerden kaçınılması da sağlığımız acısından son derece önemlidir.
Sağlıklı yaşamın en temel koşullarından birisi sağlıklı beslenme olduğuna göre mide sağlığımıza dikkat ederek beslenmemizi kaliteli hale getirebiliriz. Burada sağlıklı beslenme diye bahsedilen konu et, karbonhidrat, yağ ve vitaminler açısından dengeli beslenme değildir. Bu konu metabolizma uzmanlarının, diyet uzmanlarının konusudur. Sağlıklı beslenme, sağlıklı gıdaların tüketilmesi ve alınan gıdaların en sağlıklı bir şekilde vücutta emilebilmesidir. Sindirimin sağlıklı olabilmesinde mide sağlığının çok önemli rolü vardır.