Girişimsel Radyolojik Tedaviler
Günümüzde teknoloji insan vücudunun içerisini görüntülerken çok ince materyaller ile hastalığı iyileştirebilen cihazların gelişmesini de sağlamıştır. Girişimsel radyoloji bilimi, vücudun içerisini görüntülerken, tedavide ileri teknoloji ürünü cihazların kullanılabilmesi için ortaya çıkmıştır.
Tıptaki bilimsel ve teknolojik ilerleme sonucu gelişen girişimsel radyoloji; ultrason, anjiografi, MR ya da BT gibi ileri radyolojik görüntüleme yöntemleri aracılığıyla ciltteki küçük bir delikten girerek hastanın iç organlarındaki, beynindeki ya da damarlarındaki hastalığın iyileştirilmesidir.
Girişimsel radyoloji hekimi, yüksek teknolojik görüntüleme araçlarını kullanarak, gelişmiş cihazlar ile hastalıklı alana ulaşarak, tedaviyi uygulamaktadır. Bu işlemler, ciltteki küçük bir delikten girilerek yapıldığı için hasta hızlı bir iyileşme göstermekte ve genellikle bir gün içerisinde taburcu olmaktadır.
Girişimsel Radyolojik Tedaviler ve Uygulandığı Hastalıklar
• Beyin damar hastalıklarına yönelik girişimsel radyolojik işlemler: Genellikle beyin kanamasını ve felç durumunu engellemek için yapılır
• Beyin damarlarında oluşmuş baloncukların (anevrizma) damar içerisinden tedavileri
• Beyin içerisinde doğuştan gelen damar yumaklarının (AVM) kılcal damarlar içerisinden ilerlenerek tıkanması
• Yeni ortaya çıkmış inme-felç durumunda saatler içerisinde girişim yapılarak tıkalı beyin damarının açılması
• Beyin beslenmesini engelleyen ya da felç riski yaratan şah damarı, beyincik damarı darlıklarının damar içerisinden koruyucu filtreler eşliğinde balon ve stent aracılığıyla açılması
• Şeker hastalarında ayaklarda beslenme bozukluğuna bağlı oluşan rahatsızlıkların (cilt değişiklikleri, morarma, yara, ülser) damar içerisinden tedavisi
Damar Hastalıklarına Yönelik Girişimsel Radyolojik İşlemler:
• Kadın hastalarda rahimde yer alan miyomların besleyici damarlarının tıkanması ile ameliyatsız olarak ortadan kaldırılması prensibine dayanan uterin myom (fibroid) embolizasyon girişimleri,
• Özellikle bacak damarlarındaki darlık ve tıkanmalara bağlı yürüme güçlüğü ve ağrı çeken ya da ayak yaraları olan hastalarda tıkalı damarların balon ve stentle açılması,
• Böbrek damarlarında darlık ve buna bağlı ileri derece yüksek tansiyonu olan hasta damarların girişimsel radyolojik yöntemlerle açılması,
• Vücudun ana atardamarı aortun balonlaşması (aort anevrizması) durumunda damar içerisinden özel kılıflı stent ile damarın onarılması,
• Hemodiyaliz hastalarında diyaliz için açılmış damar fistüllerinde zamanla oluşan darlık ve tıkanmaların açılması,
• Toplardamar tıkanması durumunda buna bağlı oluşabilecek akciğere pıhtı kaçması (pulmoner emboli) ihtimaline karşı ana toplardamara (Vena Cava) filtre yerleştirilmesi,
• Toplardamar yetersizliğine bağlı oluşan varis ve venöz yetmezlik durumlarında görüntüleme eşliğinde damar içerisinden yapılan lazer ve girişimsel uygulamalar ile tedavi,
• Diğer embolizasyon işlemleri kanamalarda kullanılır ya da hasta dokunun ya da organdaki kitlenin besleyici damarlarının tek tek tıkanması, kan dolaşımından dışlanması ile anormal dokunun tedavisi,
• Mide, bağırsak kanaması, iç kanama, akciğer kanaması ve organ yaralanmasına bağlı kanamalarda anjiografide damar içerisinden ilerleyerek kanayan damarın tıkanması ve kanamanın durdurulması
• Koroner damarlar dışında vücudun tüm damarlarına yönelik anjiografi ve girişimsel işlemleri içerir.
Kanser Hastalarında Tümör Tedavisine Yönelik Girişimsel Radyolojik İşlemler:
• Özellikle karaciğer tümörlerinde ve karaciğere sıçramış kanserlerde damar içerisinden tümöre dek ilerleyip özel ilaçların kanserli dokuya verilmesi ve damarların tıkanması (kemoembolizasyon) tedavileri
• Benzer yöntemler kullanılarak tümör dokusuna nokta atış girişimleri ile radyoaktif madde uygulanan radyoembolizasyon tedavileri
• Karaciğer, böbrek ya da akciğer yerleşimli tümörlerde ameliyat ile tedavi şansı yoksa ciltten iğneyle tümöre ulaşıp özel enerji uygulamaları (radyofrekans, mikrodalga gibi) sayesinde kanserli dokunun kurutulması
• Kanser hastalarının ileri derece ağrı çekmesine neden olan sinir tutulumlarını kurutmaya yönelik görüntüleme eşliğinde girişimler ile ağrı kontrolü işlemleri
Ciltten İğne ile Girilerek Yapılan Özel Girişimsel Tedaviler:
• Karın boşluğu ya da göğüs boşluğunda oluşmuş her türlü apse ve sıvı birikimlerinin ciltten özel cihazlar ile boşaltılması
• Böbrek kistlerinin hastaya zarar vermesi durumunda ciltten boşatılıp tedavisi (apse drenajı)
• Böbrek ve idrar yolu tıkanıklıklarında idrarın vücuttan atılamayıp böbreğe zarar vermesini engellemek için ciltten boşaltılması (nefrostomi) ya da mesaneye geçişin sağlanması (antegrad üreteral stent)
• Karaciğer, safra yolu ya da pankreas hastalıklarında safra yolu tıkanması halinde safranın vücuda zarar vermesini engellemek için ciltten boşaltılması ya da balon ve stent ile içerideki tıkanıklığın açılması
• Özellikle karaciğerde görülen parazit kistlerinin (kist hidatik) ciltten boşaltılıp özel bir tedavi ile kurutulması
• Vücudun herhangi bir yerinde oluşan tümörlerin, nodüllerin, kitlelerin yapısını anlamak için görüntüleme eşliğinde ciltten iğne ile yapılan biyopsi işlemleri
Uzun yatış gerektirmez ve hastalar çoğunlukla kısa bir gözlem ardından taburcu olurlar.