Toplardamar Yetmezliği
Günümüzde yaşam ve çalışma koşulları nedeniyle uzun süre ayakta kalmak kaçınılmazdır. Ancak uzun süreli ayakta durmaya ve bacak kaslarının giderek zayıflamasına bağlı gelişen sorunlar, hem bacak sağlığımızı etkiliyor; ödem, şişlik, ağrı ve kramplara neden oluyor, hem de estetik açıdan hoşlanmadığımız varis ve kılcal damar belirginleşmesi gibi sonuçlar doğuruyor. Bu rahatsızlıklar ilerlediğinde ise bacak sağlığı daha da bozuluyor. Cilt değişiklikleri, yumuşak doku etkilenmesi ve yara oluşmasına kadar giden, yaşam kalitesini ciddi şekilde bozan tehlikeli bir hastalık seviyesine ulaşabiliyor.
Bacaklarımızda oluşan rahatsız edici varislerin, kılcal damar genişlemelerinin ve ödemin nedeni toplardamar yetmezliğidir. Bu tıp dilinde “venöz yetmezlik” olarak adlandırılır. Bacaklarımızdaki kirli kan, biz hareket ederken bacak kaslarımızın kasılmasıyla yukarı doğru pompalanır ve kalbe ulaştıktan sonra akciğere giderek temiz kan haline dönüşür. Normal koşullarda bacaklarımızdaki kirli kan bacak kaslarının pompa etkisi ile kalbe doğru ilerlerken toplardamar içerisindeki küçük kapakçıklar sayesinde yer çekimi yüzünden tekrar geriye kaçmaz. Bazı durumlarda toplardamarlarımızdaki bu kapakçıklar verimli çalışamaz, hasar görür ya da yükü kaldıramaz, bu durumda kalbe doğru ilerlemesi gereken kirli kan yer çekimi etkisiyle geri kaçar ve bacak yüzeysel toplardamarlarında birikir ve istemediğimiz varisler ortaya çıkar. Bacaklarımızdaki varisler en sık olarak “vena safena magna” adı verilen ana yüzeyel toplardamarımızın yetersizliği ve kanının geri kaçması ile oluşur.
Tanı Nasıl Konulur?
Özellikle akşamları belirginleşen bacak ağrısı, ödem, şişlik, kaşıntı ve kramplar toplardamar yetmezliğinin ve varisin birer göstergesidir. Bunun yanında bacaklarda küçük kılcal damarlarda kırmızıdan mora doğru farklı renklerde belirginleşmeler, kıvrıntılı kalın varisler ve özellikle ayak bileği seviyesinde ciltte renk değişikliği olması belirgin toplardamar yetersizliğinin birer göstergesidir. Kişinin kendisinin rahatlıkla fark edebileceği bu bulguların doktor tarafından muayenede belirlenmesi ardından toplardamar yetersizliğinin derecesini, tipini ve etkilenme düzeyini belirlemek için ayrıntılı Doppler Ultrasonografi incelemesi gereklidir. Doppler ultrason incelemesinde yapılacak tespitlere göre tedavi planlaması yapılabilir. Varislerin başarıyla tedavi edilmesi için bu konuda özellikli çalışan bir radyolog tarafından detaylı bir Doppler ultrason incelemesi ile sorunların ortaya konulması ve toplardamar sisteminin haritalanması gereklidir. Bu değerlendirmede öncelikle bacak toplardamar sistemleri incelenir, yüzeysel damarlara doğru olan kaçaklar, ana dallardaki geriye kaçışlar belirlenir, dereceleri saptanır ve ciltte gerekli işaretlemeler yapılarak hastalık lazerle tedavi için uygun özelliklerde ise planlama gerçekleştirilir.