Lohusa Beslenmesi ve Anne Sütü Arttırıcı Beslenme
Yaşayan bir sıvı olan ve her bebek için, annesi tarafından özel olarak üretilen anne sütü, bir annenin bebeğine verebileceği en güzel hediyedir. Anne sütü, kalitesi ve miktarı bebeğinizin ihtiyacına göre, vücudunuz tarafından hazırlanmış, yaşamın ilk 6 ayında bebek için en ideal besindir. Bileşimi anneden anneye, bebeğin yaşına hatta günün saatine göre bile değişebilmektedir. Yapılan araştırmalar, erken doğmuş bir bebek ile zamanında doğmuş bir bebeğin annelerinin sütleri arasında fark olduğunu göstermektedir. Başka hiçbir ek besine gerek duymadan 6 ay bebek için en iyi beslenmeyi sağlayacak yapıdadır.
Anne Sütünün İçinde Neler Var?
Kolostrum, doğumdan hemen sonra ilk üç gün içinde salgılanan süte verilen addır ve çinko, sodyum, potasyum, büyüme faktörleri ve enfeksiyondan koruyan antikorlar bakımından zengindir. Olgun sütün; %88’i su, %55’i yağ, %37’si karbonhidrat, %8’i proteindir. Anne sütündeki karbonhidrat laktozdur. Enerji verdiği gibi bağırsaklarda bakteri üremesini önleyen asidik bir ortam yaratmaktadır. Anne sütünde bulunan uzun zincirli çoklu doymamış yağ asitleri, beyin ve görme fonksiyonunun gelişimi için çok önemlidir. Yağlar, hücrelerin dış yüzeylerinin yapısını oluşturup, yağda eriyen vitamin ve hormonların taşıyıcı işlevini yürütmektedirler. Olgun sütte kolostrumdakinden daha az protein bulunmaktadır. Ancak biyolojik değeri çok yüksek olduğu için 6 aya kadar ihtiyacın tamamını karşılar. Anne sütündeki protein, bebeği beslediği gibi enfeksiyona karşı koruyucu faktörleri içerip, bebeğin sağlıklı büyümesini de sağlar. Emen bebeklere ayrıca su içirilmesine gerek yoktur. Çünkü anne sütünün %88’i sudan oluşur ve sudaki tüm mineralleri içerir. Anne sütündeki demir düzeyi düşük olmasına rağmen emilim oranı yüksek ve biyolojik yararlılığı çok fazladır. Bu nedenle anne sütüyle beslenen bebeklerde ilk 6 ayda demir yetersizliği gelişmez. Annenin demir depoları gerektiğinde bebek emerken bebek lehine kullanılmaktadır. D ve K vitaminleri dışında yağda ve suda eriyen vitaminlerin anne sütündeki miktarları süt çocuğu için yeterlidir. Suda eriyen vitaminlerin (C ve B grubu vitaminler) düzeyleri, annenin yakın zamandaki beslenmesi ile ilgilidir. Yağda eriyen vitamin düzeyleri (ADEK), hem annenin geçmişteki diyeti hem de son zamandaki diyet özelliklerini yansıtır. Anne sütünde, başta sindirim ve solunum sistemi olmak üzere birçok organ sisteminin büyümesi ve gelişmesini düzenleyen büyüme faktörleri vardır. Bu faktörlerin sütte en yüksek olduğu dönem ilk 5 gün, yani kolostrum dönemidir. Anne sütünde sindirime yardım eden 20’den fazla enzim vardır. Bir kısmı bebekte sindirimi kolaylaştırır, bir kısmı da mikropların etkisiz hale gelmesine destek olmaktadır. Anne sütüyle beslenen çocuklarda enfeksiyonlara karşı belirgin bir koruma vardır. Bu da bebeğin antibiyotik kullanımını önemli derecede azaltmaktadır.
Anne Sütüyle Beslenmenin Geleceğe Etkileri Nelerdir?
Anne sütüyle beslenen çocuklarda:
• Üst solunum yolu enfeksiyonları, orta kulak iltihabı, zatürre, ishal daha az görülmektedir.
• Anne sütündeki yağ miktarı, emzirmenin sonuna doğru artar ve bebek doygunluğa erişmektedir. Bu durum, bebeğin aşırı beslenmesini önlediği gibi, yağ hücrelerinin büyüyerek sayıca artmasını da önler ve damarlardaki aterom plaklarının erken yaşlarda oluşması önlenir.
• Obezite ve koroner arter hastalık riski önlenebilmektedir.
• Algılama ve tanıma daha iyidir.
• Konuşma problemleri azdır.
• Zeka yaşları (IQ) daha yüksektir.
• Nörolojik yönden daha iyi gelişirler. Bu durum, anne sütünde bulunan uzun zincirli yağ asitleri ve büyüme faktörleri ile ilişkili bulunmuştur.
• Ağız ve çene yapısı daha iyidir, diş çürükleri daha azdır.
• Çölyak hastalığı, ülseratif kolit ve alerjik hastalıkların gelişme riski azalır.
• 6 aydan fazla anne sütü alan bebeklerde lenfoma denen lenf bezi tümörleri de muhtemelen anne sütünün immünolojik etkileri nedeniyle daha azdır.
• 1 yıldan daha fazla anne sütü alanlarda diyabet riski yarıya düşmektedir. Daha kısa süreli anne sütü alanlarda ise bu risk önemli oranda azalmaktadır. Yaşamın erken aylarında inek sütü ve mamayla beslenenlerde Tip1 diyabet daha fazla görülmektedir.
Beslenme Anne Sütünü Nasıl Etkiler?
Emziren bir kadının salgıladığı sütteki enerjinin önemli bir kısmı yediklerinden sağlanmaktadır. Annenin aldığı enerji tam olarak süt enerjisine dönüşememekte, vücut dokuları da bir miktar harcanmaktadır. Diyetin sağladığı enerjinin %80’i süt enerjisine dönüşmektedir. Sağlıklı bir annenin günde ortalama 700–800ml süt salgıladığı esas alındığında, emzirme döneminde günlük enerji gereksinmesine 750 kal ek yapılmalıdır. Sağlıklı yağların ve yağ asitlerinin kalitesi, beyin ve organ gelişimi ile görme fonksiyonlarında önemli rol oynamaktadır. Protein gereksinimi ise, diyetin enerji içeriğine bağlı değişmektedir ancak kalitesi hayvansal ve bitkisel protein kaynaklarının toplamından sağlanmalıdır. Vitamin oranları, annenin diyetiyle değişir.
Emziren Anne Nasıl Beslenmelidir?
• Mutlaka gereksinimi kadar su tüketmeye özen gösterilmelidir. Çünkü anne sütünü artıran en önemli etken su içmektir.
• Kalsiyumdan zengin süt, yoğurt, peynir mutlaka her gün tüketilmelidir.
• Her gün 1 adet yumurta ve 1 porsiyon sebze yemeği veya kuru baklagil yemeği yenilmelidir.
• Kuru fasulye, nohut, mercimek ve bulgur karışımı yemekler C vitamini yönünden zengin sebzelerle tüketilmelidir.
• İyotlu tuz kullanılmalıdır.
• Kuru meyve ve kuru yemişler, demir ve kalsiyum yönünden zengindir.
• Sebzelerin makarna ve eriştenin haşlama suyu dökülmemelidir.
• Hazır meyve suları, gazoz ve kolalı içecekler tüketilmemelidir.
• Sebze ve meyve her öğünde mutlaka tercih edilmelidir.
Anne sütünü Arttıran 10 Önemli Besin:
• Su
• Yulaf (Sütün kanallarda ilerlemesini hızlandırıyor. Demir kaynağıdır. Oksitosin salınımını uyarıyor.)
• Havuç – Balkabağı (Süt kanallarını geliştiriyor. Fitoöstrojendir. Betakaroten kaynağıdır.)
• Rezene
• Arpa (Polisakkaritlerin annede prolaktin -süt salınımını uyaran hormon- miktarını artırıyor.)
• Baklagiller – (Anne sütünün kalitesini artırıyor.)
• Koyu yeşil yapraklı sebzeler (Kalsiyum, demir, folat ve A vitamini kaynağıdır.)
• Ceviz, Fındık, Badem (Zengin yağlar içerir.)
• Susam (Yüksek kalsiyum içerir.)
• Fesleğen
Unutmayınız ki;
Tüm canlıların sütleri, türlerine özgü ihtiyaçları karşılamak üzere bileşenler içerir. Bu nedenle bebeklerin anne sütüyle beslenmesi çok önemlidir.