Böbrek Sağlığı Sık Sorulan Sorular
Böbrek Sağlığı Neden Önemlidir?
Böbrekler, kalp ve kan damarlarından oluşan ve vücudun her yerine ulaşan dolaşımın önemli bir parçasıdır. Böbreklerimizden dakikada yaklaşık 1200 ml. kan geçer. Kalbin pompaladığı kanın %20’sini böbrekler alır. Böbreklerde günde yaklaşık 150-180 litre sıvı süzülür ve bunun 1,5 litresi idrar olarak atılır.
Böbreklerimiz, boşaltım görevinin yanı sıra; hormonal, sıvı-elektrolit dengesi ve kan basıncının düzenlenmesi gibi birçok görev üstlenmiştir. Bu nedenle böbreklerin korunması, sadece üre veya böbrek hastalığının ortaya çıkmaması için değil, kalp-damar hastalığı gibi birçok hastalığın önlenmesi açısından da büyük önem taşımaktadır.
Böbrekleri Korumak için Nelere Dikkat Edilmelidir?
• Yeterli miktarda sıvı alınmalı, alınan sıvı miktarı sıcak ve kuru günlerde artırılmalıdır.
• Böbrek ve idrar yolu enfeksiyonları zamanında tedavi edilmelidir.
• Böbreklere zararlı yan etkileri olan ilaç ve kimyasal maddelerden kaçınılmalıdır.
• Şeker hastalığı ve yüksek tansiyonu olan hastalar düzenli tedavi olmalı ve takip edilmelidir.
• Mesanede idrar bekletilmemeli ve sık aralıklarla idrara çıkılmalıdır.
• Ailede böbrek hastalığı öyküsü olanlar hekime başvurmalıdır.
• Hareketsiz yaşam tarzı, obezite (şişmanlık) ve aşırı beslenmeden kaçınılmalıdır.
Böbrek Hastalıklarında Belirti ve Bulgular Nelerdir?
Böbrek hastalıklarının çoğu bilinenin aksine son derece sinsi ve ağrısız seyreder. Hastaların birçoğunda hiçbir yakınma olmayabilir. Hastalara böbrek hastalığı teşhisi, çoğu zaman belirgin bulguları olmadığından dolayı tesadüfen veya başka sebeplerle doktora gittiklerinde konulmaktadır. Böbrek hastalığı olan kişiler, sağlık merkezlerine çeşitli belirti ve yakınmalarla başvurulabilir. Bunların başında; vücutta şişlik, tansiyon yüksekliği, idrar miktarında azalma veya artma, gece idrara çıkma, sık idrar yapma, ağrılı idrar, idrardan kan gelmesi ve renk değişikliği, bel, yan ve kasık ağrıları gelmektedir.
Toksik Nefropati Nedir?
Tedavi ya da tanısal amaçla kullanılan birçok ilaç ve zararlı kimyasal maddeler vücuttan öncelikli olarak böbrekler yolu ile atılmaktadır. Bu nedenle, bu ilaç ve zararlı kimyasal maddelere bağlı olarak gelişen böbrek hastalıkları oldukça yaygındır. “Nefrotoksisite” kavramı, böbrekte kimyasal maddeler ve ilaçların yol açtığı zararlı etkileri ifade eder. Bu etkiyi gösteren ilaç ve kimyasal maddeler ise, “nefrotoksik” olarak adlandırılır. Toksik nefropati, hastalarda farklı klinik tablolar oluşturabilir, bunlar arasında en önemlisi akut (ani) böbrek yetmezliği gelişimidir.
Sigara Kullanımı Böbrek İşlevlerini Olumsuz Etkiler mi?
Sigaranın insan sağlığına zararlı olduğu bilinmektedir. Sigaranın kanserojen etkilerinin yanı sıra kalp, damar ve solunum sistemi üzerine zararlı etkileri bulunmaktadır. Sigaranın böbrek, böbrek pelvisi, üreter ve mesane kanseri gelişimini kolaylaştırıcı etkisi de bulunmaktadır.
Hipertansiyon ve Böbrek İlişkisi Nedir?
Hipertansiyon (yüksek tansiyon), damarları etkileyen bir hastalık olduğu için kalp ve beyin gibi böbrekleri de hedef organ olarak seçmektedir. Kan basıncı kontrol altına alınamazsa, hipertansiyon böbrek hastalığının seyrini de hızlandırmaktadır. Böbrek hastalıklarının bazılarında (özellikle nefritlerde) en sık görülen bazen ilk belirti hipertansiyondur. Böbreklerin taş ve iltihap nedeniyle hasar gördüğü durumlarda da yine hipertansiyon görülebilir. Sonuç olarak, böbrekler hipertansiyonun nedeni olabileceği gibi kurbanı da olabilir.
Günlük Tuz Tüketimi ile Böbrek Sağlığı Arasında Bir İlişki Var mıdır?
Ülkemizde günlük ortalama tuz tüketimi, 18 gramdır. Bu miktar, batı toplumlarında 9 gram civarındadır. Böbrek yetersizliğinde besinlerle alınan tuzun vücuttan atılması bozulur ve tuz vücutta birikmeye başlar. Fazla miktardaki tuz alımı, kan basıncını yükseltir, vücutta sıvı birikmesi ve kalp yetmezliğine yol açar. Günlük tuz tüketimini kısıtlamanın kan basıncı kontrolü yoluyla böbrek sağlığını koruduğu bilinmektedir. Tuz tüketimini azaltırsak hipertansiyon sıklığı ve böbrek yetmezliği de azalır.