Multipl Skleroz ( MS )
Multipl Skleroz (MS), beyin ve omuriliğin (merkezi sinir sisteminin) bir hastalığıdır. Beyinde ve omurilikte mesajları taşıyan sinir telleri etrafındaki koruyucu kılıfın (miyelin kılıfı) hasar gördüğü yerlerde sertleşmiş dokular (skleroz) yer almaktadır. Bu sertleşmiş alana da “plak” denir. Bu plaklar, sinir sistemi içinde pek çok yerde oluşabilir ve sinirler boyunca mesajların iletilmesini engelleyebilir. MS hastalığı; beynin görme, konuşma, yürüme gibi fonksiyonlar üzerindeki kontrol kabiliyetini bozar.
Genellikle gençlerde, kadınlarda, sosyo-ekonomik düzeyi yüksek toplumlarda ve kentlerde yaşayan eğitim düzeyi yüksek kişilerde görülür. MS’de otoimmünite olarak bilinen nedenler öne çıkmaktadır. Hastalığın ilk belirtileri birkaç gün içinde ortaya çıkar; alevlenmeler ve düzelmelerle seyreder. Başlangıç dönemlerinde tam bir düzelme gösterirken, bazen hastalığın ilerlemiş evrelerinde az sayıda hastada, baştan itibaren düzelmeler olmaksızın kötüleşme söz konusu olabilir. Başlıca bulguları; görme bozukluğu, çift görme, bulanık görme, vücudun bir tarafında uyuşma, güçsüzlük gibi yakınmalar, idrar tutmada zorluk veya sık idrara çıkma gibi belirtiler yanında; bazı vakalarda yürüme bozukluğuna kadar yaygın şikâyetler olabilir. MS hastalığının kesin bir tedavisi yoktur. MS hastalığının belirtilerini giderebilmek ve insanların MS’le birlikte daha rahat bir yaşam sürmelerini sağlamak amacıyla birçok semptomatik tedavi uygulanmaktadır.
Öte yandan atak belirtilerinin giderilmesinde kortikosteroidler, atak sıklığının azaltılmasında interferonlar kullanılmaktadır. MS patolojisinde ve nöroimmünolojideki gelişmeler sonucunda bugün farklı tedavi seçenekleri bulunmaktadır. Modern ilaçlar yanında, tamamlayıcı destek tedaviler tercih edilebilir. Fizyoterapi yöntemleriyle hastaların atak dönemlerinin izleri silinmeye ve spazmlarının giderilmesine yardımcı olunmakta; kişisel ve grup terapileri ile hastalara ve ailelerine depresyon, korku ve MS’in yol açtığı sınırlamalarla mücadelede yardımcı olunmaya çalışılmaktadır.