İnfertilite
Kısırlık ve Erkek Faktörü
Kısırlık sorununa genç erkekler arasında yaygın olarak rastlanmaktadır. Düzenli ve korunmasız bir yıllık cinsel ilişki sonrasında yaklaşık olarak çiftlerin yüzde 15’i çocuk sahibi olamamaktadır. Çocuk sahibi olamayan tüm çiftlerin ise yaklaşık yarısında erkeğin üreme yeteneğinde sorun bulunmaktadır.
Erkek İnfertilitesi Nedir ve Hangi Sıklıkta Gözlenir?
• İnfertilite çocuk sahibi olmak isteyen çiftlerin karşı karşıya kaldığı en zor tecrübelerdendir. Çiftler umutsuzluk hissine kapılabilir ya da kuşkular içinde kalmaktadırlar. Önemli olan çiftlerin birbirlerini suçlamaktan kaçınmaları ve kararları birlikte vermeleridir.
• Eşlerin yüzde 30-40’ında, infertilite hem erkeğe ve hem de kadına bağlı faktörlerin sonucunda oraya çıkmaktadır.
• İnfertil çiftlerin yaklaşık yüzde 20’sinde sorun tamamıyla erkek faktöründen kaynaklanmaktadır.
• İnfertil çiftlerin yaklaşık yüzde 30-40’ında kadın faktörü tek başına problemin kaynağı olarak yer almaktadır.
• İnfertil çiftlerin yaklaşık yüzde 10-15’inde her iki eşte de bir sorun saptanmamaktadır.
• Kısırlık sorunu eşlerin herhangi birisinden veya her ikisinden birden kaynaklanabileceği için eşler aynı zamanda ve birlikte değerlendirilmesi gerekmektedir.
Erkek İnfertilitesinin Sık Karşılaşılan Bazı Tipleri Nelerdir?
Erkek infertilitesinin olası bir çok tipi bulunmaktadır. Sık karşılaşılan bazı tipleri şunlardır:
Azoospermi: Semende hiç sperm bulunmaması durumudur. İnfertilite problemi olan erkelerin yüzde 15’inde saptanmaktadır.
Nedenleri;
• Sperm yapımının olmaması ya da çok az olması durumudur. Bu durum genetik ya da hormonal anormalliklerle birlikte görülebilmektedir.
• Spermin taşındığı tüp biçimindeki yapıların herhangi bir yerindeki tıkanıklık olması azospermiye yol açabilmektedir. Tıkanıklık nedeniyle olan kısırlıklar özel mikrocerrahi yöntemler ile tedavi edilebilmektedir.
Oligospermia: Düşük sperm sayısı kaynaklanmaktadır. Genellikle sperm yapımındaki belirgin azalmaya bağlıdır. Oligospermi varikosel hastalığına (skrotumun içindeki varikoz venler) eşlik edebilir.
Nedenleri;
• Boşalma ile ilgili problemler, (sperm üretimi vardır fakat semen dışarı atılamamaktadır)
• Sertleşme ya da seksüel fonksiyonlar ile ilgili problemler
• Cinsel ilişki zamanlaması ve/veya cinsel ilişki tekniği ile ilgili problemler
Testis enfeksiyonları: Özellikle uzun süre devam eden kronik enfeksiyonlarda, akut enfeksiyon sonrası testislerin küçüldüğü durumlarda ve ergenlikten sonra geçirilen kabakulak enfeksiyonunda kısırlık ortaya çıkabilmektedir.
Erkek İnfertilitesi için Yapılan İncelemelerin Amacı Nedir?
Erkek infertilitesinin birçok nedeni bulunmaktadır. Bu nedenlerin bazıları basit bir ilk araştırma ile ortaya çıkarılabilmektedir. Bazı olgularda erkek infertilitesi düzeltilebilirken, diğerlerinde neden ortaya konur fakat düzeltilememektedir.. Düzeltilemeyen erkek infertilitesi nedenlerinden bazıları intrauterin inseminasyon (aşılama), tüp bebek gibi yardımcı üreme teknikleri kullanılarak tedavi edilebilmektedir.
Ne Zaman Muayene Olmalısınız?
Eğer 1 yıllık düzenli ve korunmasız cinsel ilişkiye rağmen gebelik gerçekleşmiyorsa erkek eş infertilite açısından değerlendirilmesi gerekmektedir. Bununla birlikte, bu görüş son yıllarda değişmektedir ve aşağıdaki durumlardan herhangi birinde, 1 yıldan önce inceleme yapılması önerilmektedir.
• Erkeğe bağlı bilinen bir faktör varlığı, (örneğin inmemiş testis öyküsü)
• Kadın infertilitesine bağlı risk faktörleri, (örneğin kadın eşin 35 yaş üzerinde olması)
• Eşlerin doğurganlık kapasiteleri ile ilgili bir problem olduğundan şüphe duyulması,
• Henüz bir eşi olmayan fakat doğurganlık kapasitesinin ne durumda olduğunu bilmek isteyen erkekler,
Bir erkeğin daha önce çocuk sahibi olması doğurganlık kapasitesinin her zaman aynı kalacağına garanti etmemektedir. Erkekler de 35-40'lı yaşlarda cinsel fonksiyon açısından düşüşe geçerler, fakat yaş doğurganlık açısından erkekler için ciddi bir sorun teşkil etmemektedir. Ancak varikoseli olan kişilerde, yaşın ilerlemesi ile birlikte bu hastalığın testis üzerindeki olumsuz etkilerinin ortaya çıkma olasılığı artabilmektedir.
Kimler Daha İleri İncelemelere Alınmalıdır?
• Tedavi edilmiş kadınlarda hala gebelik gerçekleşmemişse, erkek eş daha ileri incelemelere alınabilmektedir. Her iki eşin incelendiği ve anormal hiçbir bulgunun bulunamadığı durumlara sebebi anlaşılamayan “infertilite” adı verilmektedir. Sebebi anlaşılamayan infertilitesi olan çiftlerde ileri araştırmalara gereksinim duyulabilmektedir.
• Yumurtasında hiç sperm hücresi olmayan erkekler, günümüz şartlarında çocuk sahibi olamamaktadırlar. Bununla birlikte ilerleyen teknoloji ve kök hücre çalışmalarının gelişmesi ile bu sorunun da üstesinden gelinecek gibi görünmektedir. Amaç vücuttan elde edilen kök hücrenin yumurtayı dölleyebilecek sperm hücresine dönüştürülme sürecinin gerçekleşmesini sağlamaktır.
• Klonlama (kopyalama) tekniğinde ise sadece çiftlerden birinin genetik materyali kullanıldığından doğacak çocuk ortak bir ürün olmayıp çiftlerden birinin genetik kopyası –aynısı- olmaktadır.