Akciğer Kanseri
Akciğer Kanseri Nedir?
Akciğer kanseri, yapısal olarak normal akciğer dokularındaki hücrelerin kontrolsüz çoğalarak akciğer içinde bir tümör oluşturması ile ortaya çıkan bir hastalıktır. Türkiye’de erkeklerde en sık rastlanan kanser türüdür.
Akciğer Kanseri Neden Oluşur?
Başta sigara ve tütün ürünlerinin (nargile, puro, pipo) tüketimi olmak üzere, süreğen hava kirliliği ve beslenme eksiklikleri, akciğer kanserinin oluşmasında rol alan faktörlerdendir. Son araştırmaların ışığında akciğer kanseri riskini artıran en önemli faktör, kanserojen maddelerin uzun süre solunumudur.
Olası Belirtiler:
• Kronik öksürük veya olağan öksürük şeklinde değişiklik
• Nefes darlığı ve nefes almada zorlanma
• Kanlı balgam çıkarma ve kan tükürme
• Süreğen göğüs, kol/omuz ağrısı
• Yutarken zorlanma, takıntı hissi ve ses kısıklığı
• İştahsızlık, halsizlik ve kilo kaybı
• Sık tekrarlayan zatürreler
• Hışıltılı solunum
• Ateş, çarpıntı ve bayılma
Akciğer Kanseri Tedavisi için Ne Yapılabilir?
Akciğer kanserinden korunmada en önemli etken, başta sigara olmak üzere tütün ürünlerinin tüketiminden ve pasif içicilikten uzak durmaktır. Ayrıca düzenli akciğer kontrolleri yaptırmak, erken tanı ve tedavide büyük bir avantaj sağlar.
Cilt Kanseri
Cilt Kanseri Nedir?
Cilt kanseri, cildin tabakalarından kaynaklanan, hücrelerin aşırı ve kontrolsüz büyümesiyle ortaya çıkan kanserlerdir. Birden fazla türü vardır. Cilde rengini veren melanosit simile hücrelerden kaynaklanan kanserler “Malign Melanoma” olarak adlandırılır. Bazal hücrelerden kaynaklanan kanserler, bazal hücreli karsinomalardır. Cildin dış tabakasındaki yassı hücrelerden kaynaklanan kanserler yassı hücreli karsinomalardır. Yine sinir sisteminden gelen uyarılara hormon üreterek cevap veren nöroendokrin hücrelerinden kaynaklanan cilt kanserleri de vardır. Cilt kanserleri en çok görülen kanser türüdür. Tüm kanser vakalarının yaklaşık yarısını cilt kanserleri oluşturur.
Cilt Kanseri Neden Ortaya Çıkar?
Cilt kanserleri ileri yaşlarda, güneş ışığına maruz kalan bölgelerde veya bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerde ortaya çıkar. Cilt rengi ve güneş ışığına maruz kalma, melanom dışı cilt kanseri ve aktinik keratoz riskini artırır. Bazal hücreli ve yassı hücreli cilt kanserleri için risk faktörleri ise; doğal veya yapay aşırı güneş ışığı maruziyeti, sarışın, mavi veya yeşil gözlü, çilli olma, ciltte yanık veya yara izi olması, arsenik maruziyeti, kronik cilt enfeksiyonları veya cilt ülserleri, radyoterapi almış olmak, bağışıklık sistemini baskılayıcı ilaçlardır.
Olası Belirtiler:
• Cilt değişlikleri
• İyileşmeyen iltihaplı lezyonlar
• Ciltte görülen küçük, kabarık, düzgün, parlak ve cilalı lezyonlar
• Düz, sert, kırmızı veya kahverengi ve kabuksu lezyonlar
• Kabuksu, kanamalı lezyonlar
• Yara izine benzer ve kalıcı lezyonlar
• Ciltte sert, pürtüklü, pembe, kırmızı veya kahverengi, kabarık, kabuksu alanlar
• Alt dudakta dudak kremi yardımıyla geçmeyen çatlama ve soyulma
Cilt Kanseri Tedavisi için Ne Yapılabilir?
Cilt kanserleri, genellikle belirti ve bulgu vermezler. Ciltte yeni ortaya çıkan bir büyüme, mevcut kitle veya lekelenmede boyut artışı ve üç ay içinde iyileşmeyen cilt ülserleri, cilt kanserlerinin öncü bulguları olabilir. Bu nedenle ciltte görülen değişiklikler ihmal edilmemelidir.
Kan Kanseri
Kan Kanseri Nedir?
Kan kanseri (lösemi) kan hücrelerinin, özellikle de akyuvarların normalin üzerinde çoğalması ile kendini gösteren bir kanser türüdür. Yüksek sayıdaki olgunlaşmamış ve kötü huylu hücrelerin, normal ilik hücrelerinin yerini alması ile iliklerde hasar meydana gelir. Böylece kan pıhtılaşmasında rol oynayan plateletler ve savunmada rol oynayan lökositlerin sayısı azalmaya başlar. Bu da lösemi hastalarında zedelenmelerin ve kanamaların yoğun görülmesine, hastaların kolayca enfeksiyon kapmasına neden olur.
Kan Kanseri Nedeni Nedir?
Kesin nedenleri bilinmemekle birlikte hem genetik hem de çevresel faktörlerin önemli rol oynadığı düşünülmektedir. Genetik nedenlerin dışında, petrokimyasalların, radyasyonun, kanserojen maddelerin ve bazı virüslerin neden olduğu öngörülmektedir.
Olası Belirtiler:
• Yorgunluk veya halsizlik
• Fiziksel aktivite sırasında nefes darlığı
• Cilt solukluğu
• Süreğen hafif ateş ve gece terlemeleri
• Kesiklerin yavaş iyileşmesi ve aşırı kanama
• Nedeni açıklanamayan siyah ve mavi çürükler
• Cilt altında iğne başı büyüklüğünde kırmızı noktalar
• Kemik ve eklemlerde (örn: diz, kalça, omuz) ağrılar
• Beyaz küre –özellikle monmosit ve nötrofil- sayısında düşüş
Kan Kanseri Tedavisi için Ne Yapılabilir?
Kan kanserinin erken tanısı için rutin kontroller asla ihmal edilmemelidir. Alkol tüketimini kontrol altına almak ve tütün ürünlerinden uzak durmak, düzenli egzersiz yapmak, zararlı kimyasallara maruziyetten kaçınmak ve uzman bir diyetisyen eşliğinde kişiye özel bir beslenme programı izlenilmesi risk faktörlerini azaltan adımlardır. Her kanserde olduğu gibi kan kanserinde de erken tanı, tedavi için hayati bir önem taşımaktadır.
Kolon Kanseri
Kolon Kanseri Nedir?
Kolon kanseri, kalın bağırsak, rektum ve apandistte görülen kanserli büyümeleri kapsar. Bu kanser, nerede başladıklarına bağlı olarak “kolon kanseri” veya “rektal kanser” olarak da adlandırılabilir. Kolon kanseri ve rektum kanseri, genelde birçok özelliğe sahip oldukları için birlikte gruplandırılır.
Kolon Kanseri Nedeni Nedir?
Alkol ve sigara bağımlılığı, obezite, sedanter yaşam, işlenmiş et ağırlıklı bir diyet ve genetik faktörlerin kolon kanseri riskini yükselttiği gözlemlenmiştir.
Olası Belirtiler:
• Makattan gelen kanama ve dışkılama alışkanlıklarının süregelen bir şekilde değişmesi
• Süregelen karın ağrısı ve gaz sancıları
• Karında kitle
• Dışkıda kanama ve dışkının incelmesi
• Kansızlık ve bitmeyen aşırı yorgunluk
• Bulantı, kusma ve kilo kaybı
Kolon Kanseri Tedavisi için Ne Yapılabilir?
Mutasyon geçirerek bozulmaya başlayan hücrelerin kanser evresine gelmesi 10 ile 15 yılı bulur. Bu hücreler düzenli kontroller sayesinde tespit edilebilir ve erken tanı sonucunda tedavi şansı oldukça yükselir. Folik asit, kalsiyum ve D vitamini alımının yanında düzenli egzersiz ve sigarasız yaşam kolon kanseri riskini düşürmede başrolü oynar.
Meme Kanseri
Meme Kanseri Nedir?
Meme kanseri, genellikle süt bezleri ve kanallarındaki hücrelerin kontrol dışı büyüyerek tümör oluşturması ile başlar. Tümörün bulunduğu dokunun etrafına yayılması veya vücudun diğer taraflarına sıçraması kötü huylu bir kanser ajanı olduğu anlamına gelir.
Meme Kanseri Nedeni Nedir?
Alkol ve sigara bağımlılığı, obezite, sedanter yaşam, bazı hormon tedavileri ve genetik faktörlerin meme kanseri riskini yükselttiği gözlemlenmiştir.
Olası Belirtiler:
• En büyük göstergesi, memede veya koltuk altında oluşan yumru halindeki kitlelerdir. Kanserli kitleler; diğer şişliklerden sert yapılı, düzensiz kenarlı ve pürtüklü yüzeyi ile ayırt edilebilir.
• Tek memeden gelen kanlı ya da şeffaf renkli akıntılar
• Meme başı derisinde kabuklanma veya soyulma
• Aniden ortaya çıkan yara ve kızarıklıklar
Meme Kanseri Tedavisi için Ne Yapılabilir?
Meme kanserinin erken tanısı için rutin kontroller asla ihmal edilmemelidir. Erken tanı için 20 yaşını geçmiş her kadın ayda bir kez kendi kendine elle meme muayenesi yapmalı, 40 yaşını geçmiş her kadın ise her yıl düzenli olarak ultrasonografi ve mamografi yaptırmalıdır. Her kanserde olduğu gibi meme kanserinde de erken tanı, tedavi için hayati bir önem taşımaktadır.
Mesane Kanseri
Mesane Kanseri Nedir?
Mesane kanseri, ana görevi idrar vücudu terk etmeden önce onu depolamak olan idrar kesesindeki hücrelerin kontrol dışı çoğalması sonucu ortaya çıkar. Birçok mesane kanseri birden fazla katmanı olan idrar kesesinin “Urotelyum” denilen en içteki kısmında ortaya çıkar. Transizyonel mesane kanseri en sık rastlanılan çeşididir.
Mesane Kanseri Neden Olur?
Alkol ve sigara bağımlılığı, obezite, sedanter yaşam, optimal beslenme eksikliği, çeşitli kimyasallara maruz kalma, bazı parazitik mesane enfeksiyonları ve genetik faktörlerin mesane kanseri riskini yükselttiği gözlemlenmiştir. İdrar tutmanın mesane kanserine direkt bir etkisi olduğu gözlemlenmemiştir.
Olası Belirtiler:
• İdrardan kan gelmesi
• Çok sık idrara çıkma ihtiyacı
• Çok ani idrara çıkma ihtiyacı
• İdrara çıkma sırasında ağrı
• 40 yaş üstündeki herhangi bir kişide geçmeyen ya da tekrarlayan idrar enfeksiyonu
Mesane Kanseri Tedavisi için Ne Yapılabilir?
Mesane kanserinin erken tanısı için rutin kontroller asla ihmal edilmemelidir. 40 yaşını geçmiş her erkek düzenli olarak kontrol yaptırmalıdır. Çok yağlı gıdalar tüketmemek, alkol tüketimini kontrol altına almak, düzenli egzersiz yapmak, bol su içmek ve uzman bir diyetisyen eşliğinde kişiye özel bir beslenme programı izlenilmesi risk faktörlerini azaltan adımlardır. Her kanserde olduğu gibi mesane kanserinde de erken tanı, tedavi için hayati bir önem taşımaktadır.
Mide Kanseri
Mide Kanseri Nedir?
“Gastrik kanseri“ olarak da adlandırılan mide kanseri, yıllar içinde yavaş ve sinsice gelişip, hızlıca yayılır. Mide kanseri, gerçek yüzünü göstermeden önce midenin iç çeperinde, mukozasında değişiklikler meydana getirmeye başlar. Bu değişiklikler nadiren kendilerini belli ederler ve gözden kaçırılmaları kolaydır. Mide kanseri hücreleri kan yoluyla karaciğer, akciğer ve diğer organlara yayılabilir.
Mide Kanseri Neden Olur?
Alkol ve sigara bağımlılığı, obezite, sedanter yaşam, optimal beslenme eksikliği, tütsülenmiş, tuzlanmış, turşuya basılmış veya aşırı tuzlu yiyeceklerin ağırlıkta olduğu bir diyet, helikobakter pilori enfeksiyonu ve genetik faktörlerin mide kanseri riskini yükselttiği gözlemlenmiştir.
Olası Belirtiler:
• Mide bölgesinde süreğen rahatsızlık ve ağrı
• Yutkunma zorluğu
• Mide bulantısı ve kusma, engellenemeyen kilo kaybı
• Az bir yemek sonrasında dahi aşırı şişkinlik
• Dışkıda kan
Mide Kanseri Tedavisi için Ne Yapılabilir?
Mide kanserinin erken tanısı için rutin kontroller asla ihmal edilmemelidir. Çok yağlı, tuzlu, tütsülenmiş gıdalar tüketmemek, alkol tüketimini kontrol altına almak, düzenli egzersiz yapmak, bol su içmek, -eğer var ise- helikobakteri tedavisi ve uzman bir diyetisyen eşliğinde kişiye özel bir beslenme programı izlenilmesi risk faktörlerini azaltan adımlardır. Her kanserde olduğu gibi mide kanserinde de erken tanı, tedavi için hayati bir önem taşımaktadır.
Pankreas Kanseri
Pankreas Kanseri Nedir?
Pankreasın birçok görevi olmakla birlikte, alınan gıdaların sindiriminde ve kan şekerinin dengede tutulmasında önemli bir rolü vardır. Organın her bölgesinde gelişebilen pankreas kanseri, çoğunlukla baş bölgesinden gelişmektedir. En sık salgı yapan hücrelerden çıkarlar ve “adenokanser” olarak adlandırılırlar.
Pankreas Kanseri Neden Olur?
Alkol ve sigara bağımlılığı, obezite, sedanter yaşam, optimal beslenme eksikliğinin pankreas kanseri riskini yükselttiği gözlemlenmiştir. Çok az hastada genetik faktörler dolayısıyla pankreas kanserinin geliştiği gözlemlenmiştir.
Olası Belirtiler:
• Durdurulamayan iştah ve kilo kaybı, karın ağrısı
• Bulantı-kusma ve ishal
• Süreğen yorgunluk, ishal ve sindirim zorluğu
• Dışkı renginde dramatik değişimler
• Sarılık
• Süreğen sırt ağrısı
Pankreas Kanseri Tedavisi için Ne Yapılabilir?
Pankreas kanserinin erken tanısı için rutin kontroller asla ihmal edilmemelidir. Alkol tüketimini kontrol altına almak ve tütün ürünlerinden uzak durmak, düzenli egzersiz yapmak ve uzman bir diyetisyen eşliğinde kişiye özel bir beslenme programı izlenilmesi risk faktörlerini azaltan adımlardır. Her kanserde olduğu gibi pankreas kanserinde de erken tanı, tedavi için hayati bir önem taşımaktadır.
Prostat Kanseri
Prostat Kanseri Nedir?
Sadece erkeklerde bulunan prostat, semendeki bazı sıvıların üretildiği organdır. İdrar kesesi ve rektum arasında bulunur. Genç erkeklerde bir ceviz büyüklüğünde olan prostat, 40 yaşından itibaren büyümeye başlar. Prostat kanseri ise prostat bezindeki hücrelerin kontrol dışı büyümesiyle başlar.
Prostat Kanseri Neden Olur?
Alkol ve sigara bağımlılığı, obezite, sedanter yaşam, optimal beslenme eksikliği, cinsel ilişki yoluyla bulaşan hastalıklar ve genetik faktörlerin prostat kanseri riskini yükselttiği gözlemlenmiştir.
Olası Belirtiler:
• İdrar yapmaya başlamada zorluklar
• İdrarın kesik kesik yapılması
• Sık idrar yapma gereksinimi
• Gece uykularının idrar yapma ihtiyacı nedeniyle sık sık kesilmesi
• Acil idrar yapma gereksinimi
• İdrarın tam boşaltılamaması
• İdrarda kan görülmesi
• İdrar çıkarmak için zorlanma ve ıkınma gerekmesi
• İdrar yapılırken yanma hissi ve idrar bittikten sonra durmayan damlalar
Prostat Kanseri Tedavisi için Ne Yapılabilir?
Prostat kanserinin erken tanısı için rutin kontroller asla ihmal edilmemelidir. 40 yaşını geçmiş her erkek düzenli olarak kontrol yaptırmalıdır. Çok yağlı gıdalar tüketmemek, alkol tüketimini kontrol altına almak, düzenli egzersiz yapmak ve uzman bir diyetisyen eşliğinde kişiye özel bir beslenme programı izlenilmesi risk faktörlerini azaltan adımlardır. Her kanserde olduğu gibi prostat kanserinde de erken tanı, tedavi için hayati bir önem taşımaktadır.
Rahim Kanseri
Rahim Kanseri Nedir?
Rahim kanseri, genellikle rahmin iç tabakasını oluşturan endometrium tabakasındaki hücrelerin kontrolsüz çoğalması sonucu oluşur. Oluşan kanser hücreleri lenf bezlerine, çevre organlara veya kan akımı ile uzak bölgedeki organlara ulaşabilirler. Daha seyrek görülen rahim tümörü ise sarkomlardır. Bu tümörler rahmin kas tabakasında oluşur.
Rahim Kanseri Neden Olur?
Obezite, hipertansiyon, diyabet, karşılanmamış östrojen hormonu kullanımı, meme kanseri tedavisinde etkili olan bir ilacın kullanımı, geç yaşta menopoza girme, doğum yapmamış olmak rahim kanseri risk faktörleridir.
Olası Belirtiler:
• Menopoz sonrası görülen kanama
• Menopoz öncesinde uzayan, aşırı veya düzensiz adet kanamaları
• Hastalık ilerlemişse karında şişkinlik, dışkılama güçlüğü
Rahim Kanseri Tedavisi için Ne Yapılabilir?
Rahim kanseri, hazneden (vajina) kanamanın hastayı uyarması nedeni ile erken dönemde teşhis edilebilir. Hastalığın erken teşhisi için mutlaka yılda bir kez kadın hastalıkları uzmanı tarafından yapılacak muayene önemlidir.
Tiroit Kanseri
Tiroit Kanseri Nedir?
Tiroit kanseri, tiroit bezinin hücrelerinden köken alan bir kanserdir. Bu kanser, diğer kanser türlerine göre daha az görülür ve hastalığın seyri oldukça iyidir. Eğer erken tanı ve doğru tedavi uygulanırsa hastalık tedavi edilebilir.
Tiroit Kanseri Neden Olur?
Tiroit kanserinin nedeni tam olarak bilinmemektedir. DNA’ da meydana gelen belirli bazı değişiklikler, tiroid hücresini kanser hücresine dönüştürebilmektedir. Diğer kanser türlerinde olduğu gibi radyasyona maruz kalmak ve iyot yetersizliği risk faktörlerindendir. Bunun yanı sıra tüm tiroit hastalıkları gibi tiroit kanseri de kadınlarda erkeklere oranla yaklaşık 3 kat fazla görülmektedir.
Olası Belirtiler:
• Adem elması kemiğinin yanında şişlik
• Tiroit bezinin hızlı büyümesi ve sert olması
• Boyunda nodül
• Boyunda ağrısız şişlik
• Ses kısıklığı ve seste değişiklikler
• Zor konuşma, zor nefes alma, zor yutkunma
Tiroit Kanseri Tedavisi için Ne Yapılabilir?
Tiroit kanserinde hastaların çoğunda bir belirti veya şikayet yoktur. Bu nedenle düzenli kontrol önerilir. Tiroit kanseri tanısı, uzman doktor muayenesi sırasında ya da rutin fizik muayene veya başka testler sırasında koyulabilir.
Yumurtalık Kanseri
Yumurtalık Kanseri Nedir?
Yumurtalık kanseri sadece kadınlarda görülür. Yumurtalıklardaki hücrelerin kontrol dışı çoğalması ile başlayan ve kendini gösteren bir kanser türüdür. Yumurtalık kanseri vakalarının %90’ını epitelyal (yüzey tabakası) over kanser oluşturmaktadır.
Yumurtalık Kanseri Neden Olur?
Tıp dünyası bugün itibariyle yumurtalık kanserine kesin olarak neyin neden olduğunu saptayamamış olmasına rağmen, bu kansere yakalanma riskini arttıran bazı faktörleri açığa çıkarmış durumdadır. Bu risk faktörleri; ileri yaş, obezite, ailesel kalıtım, erken yaşta ilk adet ve geç menopoz ve tekrarlayan yumurtalık iltihabıdır.
Olası Belirtiler:
• Karın ağrısı
• Sık sık idrara çıkma ihtiyacı
• Karında şişlik
• Uzun süreli hazımsızlık, gaz veya bulantı
• Kasıkta dolgunluk veya ağrı
• Vajinal kanama
Yumurtalık Kanseri Tedavisi için Ne Yapılabilir?
Yumurtalık kanserinin erken tanısı için rutin jinekolog kontrolleri asla ihmal edilmemelidir. Alkol tüketimini kontrol altına almak ve tütün ürünlerinden uzak durmak, düzenli egzersiz yapmak, zararlı kimyasallara maruziyetten kaçınmak ve uzman bir diyetisyen eşliğinde kişiye özel bir beslenme programı izlenilmesi risk faktörlerini azaltan adımlardır. Her kanserde olduğu gibi yumurtalık kanserinde de erken tanı, tedavi için hayati bir önem taşımaktadır.
Rahim Ağzı Kanseri
Rahim Ağzı Kanserinin Belirtileri Neler Olabilir?
• Cinsel ilişki sırasında veya sonrasında kanama olması
• Adet dönemleri dışında beklenmedik ara kanamalar olması
• Menopoz sonrası vajinal kanama görülmesi
• Cinsel ilişki sırasında ağrı
• Kasık ve bel ağrısı
• Tedavilere yanıt vermeyen kanlı, kötü kokulu akıntılar
HPV Nedir?
100’den fazla tipi olan bir virüs çeşididir. Hem erkekleri hem kadınları etkileyebilir. Kadınlarda siğil, rahim ağzı kanseri, vajen ve vulva kanseri, anüs kanserine yol açarken; erkeklerde de siğil, penis –anüs kanserine yol açabilir. HPV ayrıca dil, larinks ve anüste de kansere yol açabilir.
HPV Nasıl Bulaşır?
Genellikle ciltten cilde yakın temasla bulaşır. Vajinal, oral ve anal seksle bulaşır. İnsanların %80’i hayatının bir döneminde bu virüsle karşılaşırlar, bağışıklık sistemi güçlü olanlar bu virüsü yenerler ve herhangi bir hastalığa yol açmadan vücuttan temizlenir. Ancak bazılarında uzun süre kalır ve o zaman hastalıklara yol açabilir. Aktif siğil gibi lezyonu olan hamile kadınlardan da doğum sırasında bebeğe bulaş olabilir. Genital bölgesinde eline gelen ya da gözle görülen lezyonu olan gebelerin bunu mutlaka doktoruyla paylaşması gerekir.
HPV Aşısının Yan Etkileri Var Mıdır ve Nelerdir?
• Her aşıda olduğu gibi bu aşıda da yan etkiler ortaya çıkabilir
• Uygulandığı bölgede kızarıklık, ağrı, şişlik oluşabilir
• Ateş
• Baş ağrısı ve yorgunluk hissi
• Bulantı
• Kas ve eklem ağrıları
• Alerjik ve anaflaktik reaksiyonlar
• Geçici baygınlık ve nöbet benzeri ataklar
Sebepleri ve Risk Faktörleri Nelerdir:
• En sık görülen nedeni HPV (human papilloma virus)’dir
• Çok erken yaşlarda cinsel aktivitenin başlaması
• Birden çok partnerle birlikte olmak
• Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonları geçirmiş olmak
• Sigara içmek
• Bağışıklık sisteminin zayıf olması
Rahim Ağzı Kanseri (Serviks Kanseri) Nasıl Taranmalı?
• 21 yaş altında taramaya başlanmayabilir, doktorunuz gerekli görürse yapılmasında sakınca yoktur
• 21-29 yaş arası 3 yılda bir yalnızca pap smear testi
• 30-65 yaş arası 5 yılda bir kotest (hem pap smear hem hpv dna testi) ya da 3 yılda bir yalnızca pap smear testi
• 65 yaş üzerine önceki testler normalse tarama yapılmayabilir
Kimlere HPV Aşısı Önerilir?
• 9 yaşından itibaren kız ve erkek çocuklarına
• Daha önce aşılanmamışlarda 45 yaşına kadar aşı önerilebilir
• Siğili olanlara da önerilebilir